مقایسه کارآمدی درمان فراشناختی و درمان شناختی-رفتاری در اختلال وسواسی-اجباری از نوع شست و شو

هدف پژوهش حاضر مقایسه کارامدی دو درمان شناختی – رفتاری و فراشناختی در کاهش نشانه ها ی اجبار شست و شو بود. به این منظور 6 بیمار مبتلا به اختلال وسواسی – اجباری خالص از نوع شست و شو، با تکمیل آزمون ییل بروان و نسخه ی ویرایش شده نشانه های وسواس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه درمان فراشناختی و شناختی - رفتاری قرار گرفتند. بیماران هر دو گروه به مدت 12 جلسه ی یک ساعته درمان های مربوط به خود را دریافت نمودند. آزمون های افسردگی بک ii، اضطراب بک، باورهای فراشناختی، باورهای وسواسی، آمیختگی فکر - عمل، نسخه ی ویرایش شده نشانه های وسواس و نشانه-های توقف درونی را در چهار نوبت پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری اولیه و ثانویه توسط بیماران تکمیل شد و داده ها به دو صورت انفرادی و گروهی تحلیل گردید. در تحلیل انفرادی از شکل ها، تحلیل دیداری و اندازه ی اثر و در تحلیل گروهی داده ها از تحلیل واریانس با یک عامل بین گروهی (گروه های درمانی) و یک عامل درونی (زمان آزمون ها که شامل پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری اولیه، پیگیری ثانویه) استفاده شد. در کاهش نشانه های اجبار شست و شو درمان شناختی - رفتاری، کارآمدتر از درمان فراشناختی عمل کرد اما در کاهش اضطراب و افسردگی درمان فراشناختی قدرتمندتر بود. همچنین درمان فراشناختی در کاهش باورهای فراشناختی و نشانه های توقف درونی به صورت معناداری کارآمدتر از درمان شناختی - رفتاری بود و درمان شناختی - رفتاری در کاهش کنترل فکر و برآورد خطر عملکرد بهتری داشت. در با در نظر گرفتن ملاک های کارآمدی هاینس و اسکات (2000)، می توان با احتیاط درمان فراشناختی را درمانی کارآمد برای اختلال وسواسی - اجباری مقاوم به درمان پیشنهاد کرد.